Zgromadzone zbiory są wynikiem wieloletniej, bezinteresownej pracy, pasji i zapobiegliwości wielu członków TZK oraz mieszkańców regionu, którzy nieodpłatnie przekazywali do Baszty swoje rodzinne pamiątki lub zgromadzone kolekcje. Niewielka ich część pochodzi z zakupów. Istotny wkład wnieśli w tym zakresie sponsorzy, bez pomocy których nie można byłoby zlecić wykonania profesjonalnej renowacji i konserwacji cennych eksponatów ani zakupić niektórych zabytków ważnych dla historii miasta i powiatu.

Muzeum jest prowadzone dzięki dotacji Urzędu Miasta pokrywającej koszty ogrzewania, energii elektrycznej, systemu bezpieczeństwa oraz ryczałty dla osób utrzymujących porządek i pełniących dyżury w Baszcie.

Zgromadzone eksponaty są prezentowane na następujących stałych wystawach:

- Koźle średniowieczne w świetle najnowszych badań archeologicznych.

Powstała w wyniku ratowniczych badań wykopaliskowych prowadzonych w mieście przez opolskich archeologów w latach 1990 -1992. Jej scenariusz opracowali Mariusz Krawczyk i Krzysztof Spychała specjaliści z Muzeum Śląska Opolskiego i jest ona depozytem opolskiego muzeum. Uzupełniają ją eksponaty pochodzące z wcześniejszych badań archeologicznych prowadzonych na terenie Ziemi Kozielskiej, wśród których najciekawsze są neolityczne urny i toporki.

· Twierdza Kozielska

Ekspozycja ukazująca Koźle w XVIII i XIX w. Składają się na nią makieta twierdzy, mapy i plany Koźla z tej epoki i makieta zamku kozielskiego.

- Wystawa etnograficzna w podziemiach Baszty.

Składają się na nią eksponaty obrazujące kulturę ludową, narzędzia rolnicze, wyposażenie gospodarstwa rolnego i domowego z XIX i XX w. na Ziemi Kozielskiej. Wśród najcenniejszych eksponatów można wymienić: żarna, bogatą kolekcję żelazek sprzed epoki elektryczności, zestaw starych magli, narzędzia rolnicze do zbioru zbóż, kołowrotek, karbidowe lampki górnicze naczynia kuchenne itp. Uzupełniają te zbiory stroje ludowe z naszego regionu i stare mundury, które przechowywane są w magazynku i eksponowane przy okazji różnych tematycznych wystaw czasowych.

- Technika XX wieku odchodząca w przeszłość.

To zaczątek rozbudowującej się wystawy, na której gromadzone są aparaty i urządzenia z dziedziny telekomunikacji, radiotechniki i elektroniki wycofane już z użycia.

Ekspozycję na parterze Baszty uzupełniają sztandary oraz płyty pamiątkowe pochodzące z likwidowanych różnych obiektów na terenie miasta i powiatu, a będące świadectwami historii. Wśród zgromadzonych sztandarów szczególnie cennym eksponatem jest sztandar „Towarzystwa Katolickich Robotników w Starym Koźlu 1908r”, który wystawiony jest w oszklonej gablocie na parterze Baszty.

- Kolekcja obrazów, starych mebli i zegarów.

Eksponowane są one w pomieszczeniach Baszty od parteru po drugie piętro, a szczególnie w sali na I piętrze. Duża część obrazów pochodzi z plenerów malarskich organizowanych w naszym mieście od wielu lat. Wśród nich znajdują się zestawy prac malarzy, którzy tworzyli w naszym mieście Józefa Szyllera, Mieczysława Czyża i Ryszarda Kowala. Najcenniejszym historycznym zabytkiem jest kopia obrazu „Oblężenie Koźla” z 1807r., którego autorem jest Wilhelm von Kobell. Oryginał znajduje się w muzeum w Monachium.

Nie wszystkie zgromadzone zabytki znalazły swoje miejsce na prezentowanych wystawach. Powierzchnia wystawiennicza Baszty stała się już zbyt szczupła w stosunku do posiadanych zbiorów i wiele obrazów, dokumentów, eksponatów etnograficznych i obrazujących dawną technikę stłoczonych jest w magazynach.

Dokumenty, stroje ludowe, pamiątki rodzinne z czasów powstań śląskich i plebiscytu, stare zdjęcia i mapy są prezentowane tylko na specjalnych ekspozycjach tematycznych organizowanych jako wystawy czasowe.

II piętro Baszty zajmuje salka wystaw czasowych. W ciągu roku organizuje się 3 -4 wystawy o różnorodnej tematyce.

Basztę co roku odwiedza kilka tysięcy zwiedzających np. w 1994 r. -3386, w 1999 r.- 4237, w 2000 r. - 4207, w 2001 r. - 3967, w 2002 r. - 4655 osób, w 2003 r. - 4576, w 2004 r. 4399, w 2005 r. 3846, w 2006 r. - 4509, w 2007 r. - 4675, w (I-X) 2008 r. - 4345, w (IV-XII) 2009 r. - 4245, w 2010 r. - 4382.

Wielu uczniów i studentów znajduje tu materiały do różnorodnych prac związanych z dziejami miasta i powiatu. W oparciu o zebrane tu eksponaty i dokumenty powstało już wiele prac licencjackich i magisterskich, kopie 30 z nich autorzy przekazali do zbiorów Baszty. Odbywa się tu również każdego roku kilkadziesiąt lekcji muzealnych dla uczniów wszystkich typów szkół z terenu miasta i powiatu.

mgr Krystyna Rutkowska

ZOBACZ ZDJĘCIA OBRAZUJĄCE ZBIORY MUZEUM